Cha mẹ là người thân, là đấng sinh thành nuôi dưỡng con cái, luôn dành tất cả mọi điều tốt đẹp cho con cái. Chính vì vậy con cái phải có hiếu với cha mẹ, chăm sóc cha mẹ. Tuy nhiên thực tế có nhiều trường hợp con cái lại hỗn láo, ngược đãi với bố mẹ. Cho dù vì bất cứ lí do nào thì đó đều là hành vi vi phạm đạo đức, nghiêm trọng hơn đó là vi phạm pháp luật. Vậy theo quy định của pháp luật hiện nay, con cái ngược đãi bố mẹ sẽ bị xử phạt như thế nào?.
Quy định về nghĩa vụ của con cái với bố mẹ
Tại khoản 2 điều 71 Luật Hôn nhân gia đình 2014; quy định về quyền và nghĩa vụ của con đối với cha mẹ: “Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ”.
Do đó, con cái phải có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, kính trọng và phụng dưỡng ông bà, cha mẹ; đặc biệt là khi cha mẹ đã già yếu. Đây không chỉ là quy định về mặt pháp luật mà nó còn được thể hiện qua hành vi đạo đức; con người của con cái trong cuộc sống. Trước hết bạn phải là một người con có hiếu với gia đình; thì mới trở thành người tốt và người có ích trong xã hội.
Thế nào là tình trạng con cái ngược đãi bố mẹ?
Theo quy định tại khoản 2 điều 1 Luật Phòng chống bạo lực gia đình 2007: “Bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình”.
Một trong các hành vi bạo lực nêu trên; có hành vi: hành hạ, ngược đãi, đánh đập thành viên trong gia đình hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng (điểm a khoản 1 điều 2 Luật Phòng chống bạo lực gia đình 2007).
Đối với các trường hợp này, tùy tính chất và mức độ nghiêm trọng của hành vi mà người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính; hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo khoản 7.1 Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC; hành vi ngược đãi và hành hạ, được thể hiện qua các hành động
- Đối xử tồi tệ về ăn, mặc, ở và về các mặt sinh hoạt hàng ngày khác đối với những người thân trong gia đình như: nhiếc móc, bắt nhịn ăn, nhịn uống, bắt chịu rét, mặc rách một cách không bình thường;
- Hoặc có hành vi bạo lực xâm phạm thân thể người bị hại như: đánh đập, giam hãm,… ; làm cho người bị hại bị đau đớn về thể xác và tinh thần.
Theo Thông tư liên tịch trên, đối tượng của hành vi ngược đãi ông bà, cha mẹ bao gồm:
- Ông bà nội, ông bà ngoại;
- Cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, cha dượng, mẹ kế.
Xem thêm>> Tài Sản Được Chia Như Thế Nào Nếu Vợ Hoặc Chồng Ngoại Tình
Con cái ngược đãi bố mẹ sẽ bị xử phạt như thế nào?
Người có hành vi ngược đãi ông bà, cha mẹ; có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 50 Nghị định 167/2013/NĐ-CP.
Cụ thể Điều 50 quy định, phạt tiền từ 1.500.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Đối xử tồi tệ với ông bà, cha mẹ như: bắt nhịn ăn, nhịn uống, bắt chịu rét, mặc rách, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân;
- Bỏ mặc không chăm sóc ông bà, cha mẹ là người già, yếu, tàn tật.
Ngoài ra, người vi phạm sẽ buộc phải xin lỗi công khai ông bà, cha mẹ khi có yêu cầu.
Theo quy định trên, việc ngược đãi cha mẹ, ông bà; nhưng chưa đến mức xử lý hình sự thì sẽ bị phạt đến 02 triệu đồng.
Truy cứu trách nhiệm hình sự con cái ngược đãi bố mẹ
Người thực hiện hành vi ngược đãi ông bà, cha mẹ; có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với một trong các tội danh sau:
Điều 185. Tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình
1. Người nào đối xử tồi tệ hoặc có hành vi bạo lực xâm phạm thân thể ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Thường xuyên làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác, tinh thần;
b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu;
b) Đối với người khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo.
Như vậy con cái ngược đãi bố mẹ có thể bị phạt cảnh cáo; phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Truy cứu trách nhiệm hình sự con cái ngược đãi bố mẹ về tội cố ý gây thương tích
Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;
b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;
c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;
……………”
Như vậy nếu hành vi cố ý ngược đãi và hành hạ dẫn đến việc sức khỏe của ông bà, cha mẹ bị tổn hại dưới 11% thì người phạm tội còn có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Ngoài ra, nếu tỉ lệ gây thương tích nặng hơn 11% thì phải chịu các mức phạt tù cao hơn. Có nghĩa là có thể bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân nếu phạm tội với 02 người là cha, mẹ, ông, bà đều có tỉ lệ thương tích trên 61%.
Trên đây là tư vấn về vấn đề vấn đề “Con cái ngược đãi bố mẹ bị xử phạt như thế nào?“. Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc cần giải đáp những vấn đề pháp lý khó khăn. Vui lòng sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật của chúng tôi hoặc liên hệ hotline: 037.618.9559 để được hỗ trợ.
